top of page
Atatürk'ün ''Hakan''ı , Yahya Galip KARGI Belgeseli (2003)

Şener Türkmenoğlu'nun hazırladığı bu belgeselde, Yahya Galip Kargı'nın hayatı,hizmetleri ve anıları, Eyüp'lü değerli zatlar ,torunu Güneş Kargı vede tarihçi Cemal Kutay tarafından anlatılıyor..Bu belgesel,sinevizyon olarak 2003 teki Yahya Galip Kargı'yı anma töreninde sunulmak üzere hazırlanmıştır..

Yahya Galip Kargı

 

   Yahya Galip Kargı 1876’da Düğmeciler, Ümmi Sinan Külliyesi’nin haremlik bölümünde doğdu.Babası Ali Rıza Bey, annesi Emine Hanım’dır. Mekke Kazaskeri Arif Bey'in kızı Refiye Hanım’la evlendi.Bu evlilikten iki çocuğu (Müşerref 1900),(Fahrettin 1907) ve halen beşi hayatta olan on torunu dünyaya gelmiştir. 

   Yahya Galip Kargı ilk ve orta öğremini, Darülfeyz İptidai mektebi ve Ayvansaray Rüştiyesi’nde bitirdikten sonra, 1892-1903 arası Divan-ı Muhasebatta katiplik, Amasya, Muş ve Aydın’da muhasebecilik(1907-1911),Bitlis, Hicaz, Halep defterdarlık (1912-1917) yapmıştır. Ankara Valisi Muhittin Paşa’nın (1919) tutuklanmasıyla boşalan valiliğe,

valisini seçmişti bile. Bu vali, Hakan lakabı ile anılan, tüm Ankaralılar tarafından sevilen ve güvenilen Defterdar Yahya Galip Bey’dir. Yahya Galip Bey, Milli Mücadelenin önemini çok iyi kavramış, bu işleri dirayet ve cesaretle idare edecek kudrette bir insandı.

Defterdar olarak ticaret erbabı kesimiyle ve tarikata bağlı bir kişi olarakta dini çevrelerce desteklendi. Yahya Galip Beyi’n ilk işi Muhittin Paşa’nın hapsettiği yüzlerce miliyetçi Ankaralıyı serbest bırakmak oldu.Bu hareket halkın moralini yükseltmişti.Kabinenin tayin ettiği Ziya Paşa’yı Ankaralıların tanımamak kararında olduklarını, Heyeti Temsiliye Reisi Mustafa Kemal Paşa’ya, şu şifreli telgrafla bildirdi.“Biz mukadderatımızın ne böyle milletin mukadderetını bilmeyen hükümete, ne de sümme tedarik gönderilecek valiye terk edemeyiz” diyerek Hakan lakabı taktıkları Yahya Galip’i vali olarak kabullenmişlerdi.Yahya Galip, Atatürk’ün Ankara’ya gelişini Cumhuriyet gazetesine 1938’de yaptığı röportajında Sivas’tan gelen telgrafın mealini şöyle ifade ediyor;“Mustafa Kemal Paşa Sivas’tan hareket etmektedir, gerekli hazırlıklar yapılsın.”Verilen cevap;“İcab eden tertibat alınmıştı. Paşamızın Ankara’ya teşriflerini bekliyoruz.”Ankara’yı siz o gün 29 Aralık 1919 günü görmeliyizdiniz, sokaklar adam almıyordu, herkes paşayı karşılamaya koşuyordu ve inanın herkesin yüzünde o gün işin sebebi keşfedilmeyen ilahi bir sevincin izleri vardı. Nihayet o an geldi. Bir ferdi millet olarak iş başına geçtiğini ilan ettiği için resmi üniforma giymemiş, büyük kalabalık karşısında çok etkilenmişti. Niye buralara kadar zahmet ettiniz, halkın hep bir ağızdan seni görmeye geldik paşam, vatan uğruna ölmeye geldik paşam diye bağırdığını hatırlıyorum.

Bir de Mustafa Kemal Atatürk’ten Yahya Galip’i dinleyelim. Milli mücadele yılları. Çerkez Ethem kurmuş olduğu çete teşkilatı ile yaptığı başarılı işlerden sonra kumandanları hiçe sayarak kendini Umum Kuvay-i Milliye kumandanı olarak görüyordu. Ethem ve kardeşi doğrudan valilere ve herkese buyruk savurup, asmakla tehdit ediyordu. Ethem Bey Ankara ve hükümet üzerinde etki yapmak istemişti. Yozgat ayaklanmasından sorumlu bulduğu Ankara valisine mal edip bundan dolayı öbür ayaklandırıcılara uyguladığı cezayı uygulamaya karar verir ve Ankara valisini Yozgat’a çağırır.Mustafa Kemal;

“Ankara valisi ulusal girişimlerde olağanüstü hizmet ve özveri göstermiş Yahya Galip Bey’dir. Özellikle bizce hizmeti beğenilmiş, varlığı pek gerekli ve yararlı bir kişi olduğu biliniyordu. Ethem böyle değerli bir kişiyi darağacına vermeye bizi zorladı. Elbette vermedik, veremezdik” demiştir.Mustafa Kemal Paşa’ nın büyük teveccühünü kazanan Yahya Galip Bey Cumhuriyet tarihine yaptığı hizmetlerle de Mustafa Kemal’ in ne kadar haklı olduğunu ortaya koymuştur.

Yahya Galip Kargı 23 Nisan 1920’ de TBMM açılmasıyla asil olarak Ankara valisi, 22 Ağustos 1920’ de Kırşehir’ den I.dönem milletvekili oldu. Yahya Galip Kargı 23 Nisan’ın ulusal bayram olması için verdiği önergeye karşı çıkan muhalif seslere ,şöyle cevap verir. "Eğer millet sizin düşüncelerinizde olsaydı, bu meclis toplanmazdı.Bu öyle mutlu bir gündür ki millet kurtuluş beratını o gün almıştır. İnşallah sonsuza kadar böyle devam edecektir. Bugünü semadaki melekler bile kutluyor", der Yahya Galip Bey ve milletvekili Şefik İnce Bey'in girişimi ile 23 Nisan Çocuk Bayramı olarak ilan edilir.Yahya Galip Bey Eyüp’e sık sık gelir, Eyüplülerin hatırlarını sorar, istek ve arzularını dinler, sorunlarını çözmeye çalışırdı.Eyüp Spor’ un kurulmasında katkıda bulunan Yahya Galip Bey, Eyüp sahasının alınması, Ankara’ dan kaynak sağlanması ve saha içi bostan sahiplerinin ikna edilmesinde de büyük yardımları olmuştur. Ayrıca kendisi toprak bağışlamıştır. Kırık çeşmelerin açılmasında ve birçok konuda mütavazı kişiliğiyle, Eyüp’ ün ve Eyüplülerin her zaman yanındaydı.1., 2. Ve 3. Dönem Kırşehir’ den 4. 5. Ve 6. dönem de Ankara’ dan milletvekili seçilerek TBMM’ deki yerini vefatına kadar korudu. Cumhuriyet tarihine adını altın harflerle yazdıran büyük devlet adamı 13 Mayıs 1942’ de vefat ettiğinde devlet töreniyle Eyüp Bahariye yolundaki( eski şehitlikte)kabrine defnedilmiştir.

© 2016 ÜMMİSİNAN TÜRBESİ KÜLLİYESİ TALİP KARGI TÜRK TASAVVUF MÜSİKİSİ VE G. K. K. T. Y. DERNEĞİ

  • facebook-square
  • Twitter Square
  • Google Square
bottom of page